Boks

Boks nedir? Nasıl oynanır? Teknik ve kuralları nelerdir?..

SPORUN ANA HATLARI: Boks büyük bir yetenek ve dayanıklılık sporudur. İki dövüşçü birbirilerini yumruklamayı deneyerek hakemlerden puan almaya çalışır. Baş ve gövdenin bel üstünde kalan bölümlerinin neredeyse tamamı sayı alınacak bölgeler olarak belirlenmiştir. Karşılaşmalar puan üzerinden ya da nakavtla kazanılır. Boksun amatör ve profesyonel dalları arasında büyük bir ayrım vardır. Önde gelen profesyonel dövüşçüler, dünya sporunda en çok para kazananlar arasındadır.

DÖVÜŞÇÜ PROFİLİ: Boksörler iyi bir gövde gücüne özellikle güçlü bir yumruğa ve darbelere karşı yüksek bir dayanıklılığa ihtiyaç duyar (sert bir çene). Boks gerçekten zorlu bir aerobik çalışmadır, bu nedenle dövüşçülerin kararlı bir çalışma ahlaki ve dayanıklılık göstermeleri gerekir. Hız, çeviklik ve çabuk refleksler, özellikle hafif sıkletlerde dövüşenler için yararlıdır.

RİNG: Boks ringi deyiminin kökleri karşılaşmaların yere kabaca çizilen bir çemberde yapıldığı dönemlere uzanır. Günümüz boks ring’i yükseltilmiş bir platforma kurulur. Her köşede dört paralel ipin uskurla gerdirildiği direklerin bulunduğu bir karedir. Standart bir ringin her kenarı direkler arasında 4.90-7.32 m, ek olarak apron olarak bilinen dışarıda kalan 0.61 m’dir. Platform yerden 0,91-1.22 m yüksekliğindedir. Direkler platformdan 1.5 m çıkar.

MALZEMELER: Dövüşçüler şort, boks ayakkabıları ve boksörün ağırlığına göre iki farklı boyutta 227 g ve 283 g takviyeli eldivenler giyer. Profesyonel boksta dişlik zorunludur, kasık koruyucuları ise tercihe bırakılır. Amatör dövüşlerde, dövüşçüler fazladan başlık ve atlet giyer, daha büyük ve yumuşak eldivenler kullanır. Bunlar dövüşçülerin ringde giydiği ve kullandığı malzemelerdir, ancak antrenmanlar sırasında kendilerini forma sokmak için bunlara ek olarak serbest ağırlıklar, kum torbası, atlama ipi, hız topu ve diğer gereçler kullanırlar.

KASIK KORUYUCU: Dövüşçünün kasıklarını kural dışı alçaktan darbelerden kaynaklanan yaralanmalara karşı korur.

DİŞLİK: Üst dişleri kırılmaktan koruyan plastik damak muhafazası.

ELDİVEN: Eldivenler sadece giyeni koruyacak biçimde takviye edilir.

BASLIK: Amatör karşılaşmalar ve profesyonel idmanlarda giyilir, koruma sağlamakla birlikte görüş alanını daraltır.

KURALLAR VE DÜZENLEMELER: Boksun temel kuralları dövüşçülerin benzer ağırlıkta olması, bir hakem gözetiminde, rakipten daha fazla puan almak için birbirilerine bel üstüne (raundu kazanmak için) ya da rakibi 10 saniye süresince yere sermek için sıkılı yumruklarla vurmaya çalışmaktır. Başın arkasına ya da böbreklere vurmak kadar eldivenin açık, bağcıklı taraflarıyla vurmak da kural dışıdır.

AMATÖR: Amatör dövüşçüler şort, atlet ve ayakkabı giyer. Korunma için dişlik, kasık koruması ve deri başlık kullanırlar. Karşılaşmalar iki, üç dakikalık rauntlardan oluşur. Eldivenin muşta bölümüyle (beyaza boyalı) indirilen her geçerli yumruk puan kazandırır ve raunt başına değil dövüş boyunca hesaplanır.

PROFESYONEL: Bunun tersine profesyonel dövüşçüler belden yukarısı çıplak ve başlıksız dövüşür. Karşılaşmalar da daha uzundur dünya şampiyonası maçları aralarında bir dakikalık mola olan üç dakikalık on raunttan oluşur. Her bir raunt üç hakemi” bir kurulca on üzerinden puanların, Raunt’u kazanan dövüşçü on, kaybeden dokuz puanla ödüllendirilir. Eğer bir raunt özellikle tek taraflı ise örneğin yere serme gerçekleşirse puanlar 10/8 olarak verilir. Adaletsizliğe yol açmamak için, puanları hakem çıkarır.

TEKNİK VE TAKTİKLER: Temel boks eğitimi fiziksel dayanıklılık, hareket hızı, yumruk savurma ve ayak çalışmasına odaklanır. İyi yumruklar sadece sağlam bir temelden atılabilir. Farklı yumruk teknikleri sonradan öğretilir. Zirvedeki boksörler şampiyona karşılaşmaları öncesinde antrenörleriyle fiziksel dayanıklılık ve karşılaşacakları rakibe uygun dövüş biçimini çalışırlar. Avantaj elde etmek için, rakiplerinin yapısında ve dövüş stilindeki dövüşçülerle anahtar yumruk alıştırmaları ve idman yaparlar.

DİREKT YUMRUK: Herhangi boksörün başlıca yumruğu, sert bir direkt yumruk rakibi uzakta tutar, atakları kurar. direk yumruklar çoğunlukla herhangi bir kombinasyondaki ilk yumruktur.

KROŞE: Kroşeler başın ya da vücudun yanlarına vurulur. vuruşun açısı nedeniyle darbeyi alan dövüşçü çoğunlukla kroşenin geldiğini görmez.

DİREKT: İkinci’ kolla atılan direkt (geleneksel boksörler için sağ kol) saldıranı bir karşı yumruğa açık bırakacak biçimde, daha çok yol kat eder.

APARKAT: Bokstaki en yıkıcı yumruk, aparkat çömelmiş konumdan rakibin çenesine aşağıdan büyük bir güçle yerleştirilir.

HÜCUM: Boksörler, dövüşleri kazanabilmek için saldırgan olmalı ve yumruk atmalıdır. Bu nedenle saldırılar tek yumruk ya da daha sıkça iki veya üç yumruk kombinasyonları esastır. Boksör yumruklayabilmek için öncelikle rakibin” sıkıştırmalıdır hareket halindeki bir hedefe vurmak zordur. Bu nedenle, ringi kapatma amacıyla iyi hızlı ayak oyunları ve rakibi köşeye sıkıştırmak önemlidir.

SAVUNMA: Muhammed Ali’nin ustası olduğu, darbelerden sakınma becerisi büyük olasılıkla yumruk indirmekten daha önemlidir. Kimi dövüşçülerin salt hareket hızı onlara vurmayı güçleştirir. Bununla birlikte, bir saldırıyı savuşturmanın en iyi yolu dirsekler bele kıvrılmış durumda el ve kollarla, baş ve gövdeyi kapatmaktır.

KOMBİNASYONLAR: Her ne kadar yapması zor da olsa, farklı açılardan her iki kolla birden yapılan üst üste vuruşlar tek bir vuruştan daha iyi sonuç verir. Bu ataklar rakibin gardını indirmesini veya kaldırmasını Sağlar ve korumasız alanlara yapılan vuruşlar puan kazandım. Normal bir atak sekansı bazen yapılan 1 veya 2 vuruşla başlar. Rakip gardı kaldırınca vücuda yapılacak vuruşlar için fırsat doğar.

DÖVÜŞÇÜ TİPLERİ: Bir dövüşçünün seçeceği dövüş biçimi bedeninin yapısı, güç ve zayıflıklarına göre belirlenir. Örneğin, eski ağır sıklet şampiyonu Mike Tyson’un saldırgan, atak bir stili ve korkutucu bir yumruğu vardır. Floyd Mayweather Jr.’ın stili, tam tersine, zarif ve soğukkanlıdır. Çoğu zaman rakiplerinin üstesinden kaba güçle değil kurnazlıkla gelir.

AÇIKTAN DÖVÜŞENLER: Belirli bir mesafeden dövüşen boksörler genellikle uzun boyludur ve uzağa erişebilir. Rakiplerine hasar vermek için yaklaşmaya gerek duymazlar ve yakın dövüşe çekme çabalarına karşı koyarlar.

YAKINDAN DÖVÜŞENLER: Tersine yakından dövüşenler çoğunlukla daha kısa boyludur ve yakına uzanabilir. Karşılaşmaları açıktan kazanamayacakları için, daha alçak ağırlık merkezlerini yakına sokulmak için kullanır, rakibin işini bozar ve kendi yumruklarını indirir. Yakından dövüşenler arasındaki kavga her ikisi de geri çekilmeyecekleri için her zaman çarpıcı olur.

DALAŞÇI: ‘Sert vuran’ ya da ‘tek yumrukçu’ olarak da bilinen dalaşçı, çoğunlukla sporun en acımasız yönlerinin tümünü temsil eder. ‘Sert vuran’lar ringde ustalıktan yoksundur, ama bunu güçle telafi ederler. Neredeyse tüm rakiplerini tek yumrukla nakavt edebilirler. Onları izlemek heyecan vericidir.

PROFESYONEL YÖNETİM ORGANLARI:

Profesyonel boksun karmaşık dünyasında şu anda, dünya boksunun yönetim organı olduğunu iddia eden 10’un üzerinde örgüt vardır. En güvenilir dördü şunlardır;
Dünya Boks Birliği (WBA): Geçmişi 1921’e dayanır ve en uzun ömürlü yönetim organıdır, ama tüm dünyayı kapsamaz.
Dünya Boks Kurulu (WBC): Sporu kontrol etmek için ilk gerçek uluslar arası organı oluşturmak amacıyla 1963’te kurulmuştur.
Uluslararası Boks Federasyonu (IBF): Eskiden ABD Boks Birliği’ydi. WBA’dan ayrılan üyeler 1983’te kurmuştur. Merkezi New Jersey’dedir.
Dünya Boks Örgütü (WBO): WBA’dan beklediğini bulamaylo ayrılan üyeler tarafından 1988’de Porto Riko’da kuruldu.